
GELENEKSEL DİNLER

Belirli bir kurucusu, inanç sistemi ve kutsal kitabı olmayan, kabilelere ait dinlere
ilkel veya geleneksel dinler adı verilmektedir. Gelişmiş bir hayat tarzına ulaşamamış olan, geçimlerini avcılık, balıkçılık ve tarımla sağlayan ilkel kabilelerin inanç dünyalarını oluşturan dinlere geleneksel dinler adı verilmektedir. Ga (Gana’da), Ainu, Nuer, Maori (Güney Pasifik kıyıları)ve Dinka (Sudan’da) kabilelerin dinleri geleneksel dinlerden bazılarıdır. Bunlar kabileye ait dinler olduğu için yayılma özellikleri yoktur.Kabilenin bütün üyeleri kabile dinine bağlı olmak zorundadır. Başka bir dine girmek kesinlikle yasaktır.
Geleneksel dinler, kabilelerin yaşam tarzıyla yakından ilişkilidir.Avcılık, balıkçılık ve toplayıcılıkla geçinen ilkel kabile dinlerinde, ata ruhlarına saygı,tabiat olaylarını denetim altına almak için dans, ayin yapmak, büyüye başvurmak gibiözellikler çokça görülmektedir. İlkel dinler, ait oldukları kabilenin adıyla anılırlar. Bu dinlerde genel olarak ruhun ölümsüzlüğüne inanılmakta ancak, ilahi dinlerdeki ahiret inancı gibi bir inanış söz konusu değildir.
İlkel dinlerin inanç sistemleri ve ortak kavramları:
Mana: Toplum tarafından önemli kabul edilen bitki, hayvan gibi varlıklarda ve
kabile reisi, sihirbaz gibi kişilerde bulunduğuna inanılan doğaüstü bir güçtür. Mana’ya sahip olduğuna inanılan canlı ve cansız varlıklara fetiş denir.
Yüce Tanrı: Geleneksel dinlerde yüce tanrı inancı bulunmaktadır. Tanrı göğün en
yüksek katlarındadır. Tüm doğa olaylarını yönettiği gibi varlıkları yaratan ve dünyaya hükmedendir. Büyük felaketlerde Yüce Tanrı’ya sığınma şarttır.
Tabu: Doğaüstü kabul edilen ve dokunulmazlığı bulunan kutsal yerler, nesneler,
kabile reisleri, sihirbaz hekimler, bebekler, ölüler ve bazı bitkilerdir. Tabu kabul edilen bu varlıklara yaklaşabilmek ve iletişim kurmak için mutlaka ayin yapılmalıdır.
Totem:
İlkel kabilelerde totem, kabile halkının kendilerine akraba saydıkları ve
kabilenin büyük atası olarak kabul edilen hayvan, bitki ve cansız varlıklara verilen addır.
Şaman:
Ruhlarla bağlantı kuran, dini ayin ve törenleri yöneten din adamlarıdır.
Şaman ruhlara hâkimdir.
Büyü:
Bir işte başarıya ulaşmak için doğaüstü güçlerin yardımını sağlamak
düşüncesiyle büyücüler tarafından yapılan işlemdir.
Efsane:
İlkel kabile insanlarının, tanrıları, evrenin yaratılışını, evrendeki olayların
oluşumunu, dünyanın ve insanın geleceğini, dini ayin ve törenleri konu edinen
hikâyelere verilen isimdir.
Ayin:
İlkel kabilelerin, bir düzen içersinde ve belirli kurallara göre yaptıkları dini
törenlerdir. İlkel kabilelerde tapınma, büyü, totem ve bolluk ayinleri gibi geleneksel törenler yapılır.
Yapılan çeşitli dinler tarihi araştırmalarında, bugün dünyanın çeşitli bölgelerinde
95 milyon civarında geleneksel din mensubunun bulunduğu bildirilmektedir.
Yoğun olarak Güney Amerika, Afrika, Avustralya, Hint Adaları ve Yeni Zelanda’da geleneksel din mensupları bulunmaktadır. Sadullah Sarı / www.dinibil.com